Ciddi Bir Pareidolia Deneyimi Yaşayan Bu İnsanlar Tarafından Çekilmiş Bu Fotoğraflar Aklınızı Bulandıracak

Bu yazıda bahsedeceğimiz şeyi muhtemelen hepimiz hayatımızda en az bir kere deneyimlemişizdir. Mesela, sokağın köşesinde bir çöp torbası görürsünüz ama ilk gördüğünüzde bunun bir köpek olduğunu zannedersiniz. Öyle ki bu köpeğin cinsini bile söyleyebilecek haldesinizdir! 

“Birisi bir parça kızarmış ekmekte Hz. İsa’yı gördüğünü söylediğinde onun deli olduğunu düşünürsünüz,” diye ekliyor Profesör Lee. “Ancak bu aslında son derece yaygın bir durum. Biz görsel dünyanın her yerinde yüzler görmeye şartlanmış haldeyiz.” Profesör ayrıca hayalgücümüzün algımızın üzerinde son derece güçlü bir etkisi olduğunu da belirtiyor.

<p style="text-align: left;">“Pareidolia insan beyninin görsel korteksiyle ön korteksi arasındaki etkileşimi gösterir. Bize beynimizin son derece duyarlı olduğunu ve çevremizdeki bazı özel objelerle karşılaşıp bunları işlemeye hazır olduğunu çünkü bu objelerin biyolojik ve çevremizle olan sosyal adaptasyonumuz açısından son derece önemli olduğunu anlatır,” diye açıklıyor Profesör Lee. Hatta ve hatta aşina olduğumuz şeyleri ve desenleri belirleme konusundaki içsel dürtümüz öylesine güçlüdür ki bunların olmalarının mümkün olmadıkları yerlerde bile onları görebiliriz. Ve bunun farkında da oluruz! “Ancak bazı insanların ön korteksindeki belirli objeleri görme beklentisi çok güçlüdür ve bu insanlar böyle yüzlerin olmadığı ortamlarda çevrelerindeki eşyaların üzerlerinde yüzler görebilirler.”

<p style="text-align: left;">Neden cansız objelerde ve rastgele yerlerde yüzler gördüğümüzle alakalı başka bir teori de pareidoliayı bir hayatta kalma mekanizması olarak geliştirdiğimizi öne sürüyor. Mesela astronom Carl Sagan, pareidolia sayesinde uzak bir mesafeden yüzleri ayırt edebildiğimizi ve bu sayede bunların dost mu düşman mı olduklarını anlayabildiğimizi düşünüyor. Sagan aynı zamanda bunun bebeklerde daha belirgin bir durum olduğunu da düşünüyor. “Bir milyon yıl önce kendilerine gülümseyen bir suratı ayırt etme yetisinden yoksun olan bebekler, ailelerinin sevgisini kazanma konusunda ve gelişme açısından da daha az başarılı oluyorlardı.” Bazı uzmanlar bu şekilde meydana gelen bir seçilim sayesinde pareidolianın nesilden nesile geçtiğine de inanıyorlar.

<p style="text-align: left;">Her ne kadar olmayan şeyleri, özellikle de insan yüzlerini görmek aklınızı kaçırıyormuşsunuz gibi gelse de, Profesör Lee bize bu fenomenin tamamen doğal ve hemen herkesin başına gelen birşey olduğu hakkında garanti veriyor. “Bu fenomeni yaşayan insanlarda hiçbir tuhaflık yok,” diye belirtiyor. “Pareidolia, paranoya ve delüzyonlarla ya da psikozlu kişilerin gördüğü değişik halüsinasyonlarla aynı şey değil.” “Hatta, yapılan yeni bir araştırmaya göre pareidolia yaşayan insanların yaratıcılık eğilimleri daha yüksek,” diyor profesör. Ayrıca çok dindar insanlar gibi bazı insanlar yüzler görmeye daha yatkın olabilir çünkü bu insanlar “yüzleri olmayan objelerde de dini figürleri görebilirler”.